Tìm hiểu về hiện tượng lưu ảnh trên TV

Hiện tượng lưu ảnh là gì?

Hiện tượng lưu ảnh (hay burn-in) trên TV là khi sau một khoảng thời gian dài hiển thị một hình ảnh tĩnh (có thể khi bạn tạm dừng kênh hoặc trong chương trình bạn xem có các hình ảnh tĩnh như logo chương trình, tỷ số trận bóng, mốc thời gian…) và khi chuyển sang nội dung khác bạn vẫn thấy mờ mờ hoặc “bóng ma” của hình ảnh trước đó lưu lại trên màn hình.

Nguyên nhân của hiện tượng lưu ảnh

Trên TV, mọi hình ảnh bạn nhìn thấy đều được tạo thành từ ba màu cơ bản: đỏ, xanh lá và xanh lam (gọi tắt là RGB). Mỗi chấm nhỏ trên màn hình, tức điểm ảnh, sẽ pha trộn ánh sáng của ba màu này để tạo ra mọi tông màu khác nhau mà bạn vẫn thấy trên màn hình TV.

Khi một trong ba màu này ở một điểm ảnh nào đó bị mất tác dụng thì điểm ảnh đó không thể tạo được màu mới mà vẫn sẽ “giữ nguyên” màu cũ thay vì đổi sang hình mới khi người dùng chuyển kênh hoặc chuyển nội dung xem, gây ra hiện tượng lưu ảnh này.

Tuy nhiên, với màn LCD hay LED (bao gồm cả QLED),thì hiện tượng lưu ảnh gần như không xảy ra vì đối với kiểu màn hình này, bạn phải để yên một hình tĩnh trong vài trăm giờ liên tục và điều này gần như là bất khả thi.

Ngược lại, những công nghệ cũ hơn như CRT, Plasma hay màn OLED dễ bị lưu ảnh hơn, nhất là khi để hình tĩnh trong thời gian dài. Với OLED, điều này còn có thể trở thành vết burn-in tức hiện tượng lưu ảnh cố định, không biến mất được dù sau đó bạn có đổi kênh hay tắt mở nhiều lần.

Nguyên nhân là bởi:

Ở màn CRT hay Plasma, hình ảnh được tạo nhờ các hạt phosphor (vật liệu phát sáng) được kích đốt bởi electron/ion. Những lớp phosphor này sẽ “dính” lại ánh sáng cũ nếu bị kích hoạt lâu, dẫn đến lưu ảnh tạm thời hoặc burn-in.

Trong khi đó, LCD/LED không có phosphor. LCD chỉ dùng tinh thể lỏng để điều tiết ánh sáng từ đèn nền, còn LED (và QLED) là các diode phát sáng được điều khiển liên tục và không tích “dư” ánh sáng như phosphor nên không lưu vết.

Ngoài ra, màn LCD/LED được điều khiển bằng tín hiệu quét hàng chục đến hàng trăm lần mỗi giây. Mỗi lần quét là một lần tinh thể lỏng (hoặc LED) được thay đổi trạng thái rõ rệt theo tín hiệu mới, không cho cơ hội “giữ lại” hình cũ.

Bên cạnh lý do để ảnh tĩnh quá lâu, hiện tượng lưu ảnh còn diễn ra khi:

• Tăng độ sáng và tương phản lên ngưỡng tối đa để hình ảnh rực rỡ hơn lại vô tình đẩy mức cường độ kích thích pixel lên cao. Trên OLED, các pixel hữu cơ càng hoạt động mạnh, càng nhanh hư hỏng. Còn trên CRT và Plasma, lớp phosphor càng bị kích thích mạnh, càng dễ để lại vệt sáng cũ. Chính vì vậy, thiết lập hình ảnh quá mạnh cũng góp phần gây đẩy nhanh hiện tượng lưu ảnh.
• Môi trường sử dụng TV khắc nghiệt (như quá nóng hoặc độ ẩm cao) có thể ảnh hưởng đến vật liệu màn hình. Trên OLED, nhiệt độ cao khiến các diode hữu cơ giãn nở, giảm độ bền. Môi trường ẩm dễ gây oxy hóa, chạm mạch điện, dẫn đến tình trạng tín hiệu hiển thị không đều và có thể tạo bóng ma hình ảnh.

Khắc phục tình trạng lưu ảnh tạm thời

Với tình trạng lưu ảnh tạm thời, bạn có thể không cần thực hiện sửa TV tại nhà bởi hiện tượng này chỉ diễn ra trong thời gian và sẽ tự khôi phục trạng thái như bình thường.

Tuy nhiên, nếu việc lưu ảnh khiến trải nghiệm xem TV của bạn trở nên khó chịu thì có thể thử áp dụng một số cách sửa TV tại nhà và phòng ngừa hiện tượng lưu ảnh sau đây:

• Tắt TV: Tắt TV trong 6 giờ (nếu có thể thì nên để qua đêm) sau đó bật lại và kiểm tra xem vết lưu ảnh đã biến mất hay chưa.
• Điều chỉnh độ sáng: Điều chỉnh độ sáng và độ tương phản ở mức vừa phải, không chạy tối đa trong thời gian dài. Màu sắc dù đẹp đến đâu cũng không nên dùng để đánh đổi bằng tuổi thọ thiết bị. Bạn có thể sử dụng chế độ hình ảnh tiêu chuẩn (Standard) hoặc ban đêm (Movie Night) thay vì chế độ Vivid hay Dynamic.
• Tránh để TV hiển thị hình ảnh tĩnh trong thời gian dài: Nếu cần tạm dừng chương trình bạn đang xem để đi làm việc gì đó, hãy chuyển sang chế độ nghỉ hoặc tắt bằng điều khiển. Nhiều dòng TV hiện đại đã tích hợp chức năng tự động tắt màn hình hoặc chuyển sang chế độ chờ sau một khoảng thời gian không hoạt động nhất định. Bằng cách này, bạn có thể tránh được việc quên tắt nguồn, vừa giúp tiết kiệm điện vừa tránh xảy ra hiện tượng lưu ảnh.
• Để TV ở vị trí thích hợp: Hãy đặt TV trong môi trường thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp hoặc nơi ẩm thấp. Thỉnh thoảng, bạn nên tắt hẳn TV vài giờ để cho các linh kiện “nghỉ ngơi” và làm mát tự nhiên.
• Thường xuyên cập nhật phần mềm: Với những dòng TV thông minh có hệ điều hành riêng, bạn nên chú ý cập nhật phần mềm thường xuyên ngay khi có thông báo bản cập nhật mới. Các bản cập nhật này thường sẽ khắc phục các lỗi từ bản cập nhật trước đó, giúp trải nghiệm sử dụng thiết bị tốt hơn; đồng thời, hạn chế các lỗi hệ điều hành, lỗi phần mềm trên thiết bị.

Trong trường hợp hiện tượng lưu ảnh diễn ra trong thời gian dài, không mất đi sau vài ngày, vài tháng, bạn nên liên hệ với trung tâm sửa tivi tại Hà Nội để kỹ thuật viên tới kiểm tra, sửa TV tại nhà hoặc mang thiết bị về trung tâm nếu vấn đề quá phức tạp.

Chúng tôi khuyên bạn không nên thực hiện bất kỳ thao tác sửa chữa TV nào nếu không có kiến thức chuyên môn cũng như kinh nghiệm sửa chữa thiết bị điện tử. Nếu bạn thực hiện không đúng cách, bạn có thể khiến sự cố trở nên nghiêm trọng hơn và bạn sẽ phải chịu trách nhiệm cho toàn bộ thiệt hại mà không nhận được chế độ bảo hành.

Tham khảo từ: fptshop.com.vn